Jongeren – van prestatiedruk tot burn-out

Goede schoolprestaties, een bijbaantje en een geweldig sociaal leven. De verwachtingen van de jeugd worden steeds hoger en leiden in veel gevallen tot spanningen en stress. De nieuwste technologische ontwikkelingen zorgen ervoor dat zij voortdurend op de hoogte zijn en mee willen doen met de laatste trends. Voor veel jongeren is het niet bij te benen. Niet vreemd dat er in Nederland 35.000 jongeren tussen de dertien en vijftien jaar depressief zijn.

Burn-out patiënten steeds jonger
Een aantal jaar geleden deed dit zich vooral voor bij de oudere generatie. Tegenwoordig zijn er tig jongeren in het middelbaar onderwijs die ziek thuis zitten met een burn-out. Prestatiedruk van ouders en het leven naar de maatstaven van de maatschappij maakt dat het jongeren vaak te veel wordt. De nieuwste Smartphone en de mooiste sneakers komen niet zomaar aanwaaien.

Vriendengroepen bepalen de maatstaven waardoor de keuze voor een bijbaan om aan deze eisen te voldoen snel is gemaakt. Maar wat als de schoolprestaties hieronder gaan lijden? ‘Als je cijfers omlaag gaan mag je de komende weken niet uit.’ De druk wordt hoger en hoger om aan alle verwachtingen te voldoen. Wanneer deze druk zo groot wordt dat een persoon het gevoel heeft volledig opgebrand te zijn, praten wij over ‘overspannen zijn’. Iemand is dan emotioneel, fysiek en geestelijk uitgeput. Veel piekeren, slecht slapen en oververmoeidheid zijn tekenen van overspannenheid. Duren deze klachten langer dan zes maanden, dan is er sprake van een burn-out. Let er bij uw kind daarom op of de klachten afnemen of juist toenemen.

Psychosomatische klachten
Regelmatig klagen over pijn en vermoeidheid kunnen voor u een signaal zijn om verder te vragen. Klachten veroorzaakt door stress en emotionele problemen worden ‘psychosomatisch’ genoemd omdat hiervoor geen lichamelijke oorzaak te vinden is. Deze worden echter wel als lichamelijk beleefd. Bij overmatige stress komen klachten als buikpijn, hoofdpijn en concentratieproblemen kijken. In dit geval doet zich een neerwaartse spiraal voor; prestatiegericht te werk gaan – druk om aan alle eisen te voldoen – moeilijkheden met concentreren – prestaties gaan omlaag – gevoel van falen wat zorgt voor meer prestatiedrang.

To-Do-List voor ouders
Naast bovenstaande klachten vindt er vaak een verandering in het gedrag van een kind plaats. Onzekerheid, onrust en veranderingen in het eetpatroon zijn tekenen van stress en spanning bij uw kind. Belangrijk is om te kijken waar klachten vandaan komen. Geeft de huisarts aan niets te kunnen vinden, heeft de slapeloosheid niet direct te maken met een recente gebeurtenis?

Praat met uw zoon of dochter door te vragen waar zij denken dat de klachten vandaan komen. ‘Waar maak jij je zorgen over?’ ‘Waar denk je aan wanneer je niet kan slapen?’ Deze vragen kunnen u helpen erachter te komen of uw kind met een tijdelijk of langdurig probleem te maken heeft. Interpreteert u de klachten van uw kind als overspanning of een burn-out, kijk dan wat u kan doen om uw kind rust en structuur te bieden.

Wees niet bang te vragen wat hij of zij nodig heeft. Draait het vooral om iets specifieks als stress om schoolprestaties of is het lastig voor uw kind om aan alle verwachtingen te voldoen. Maak samen met uw kind een planning waarbij alle taken en verantwoordelijkheden op een rijtje worden gezet. Zo ziet u direct of het realistisch is om aan alle verwachtingen te voldoen. Beslis hierbij samen of alle taken noodzakelijk zijn om uit te komen op een realistisch schema.

Door tijd om te rusten, eten en slapen in te plannen, zorg je voor overzicht en structuur. Het schema zorgt ervoor dat de onrust zich omzet in de structuur van een goede dagindeling. Mocht het nog steeds te veel zijn voor uw kind, kunt u het schema aanpassen waar nodig. Belangrijk is dat uw kind voldoende rust heeft om echt te kunnen ontspannen. Tijd doorbrengen met uw kind kan daar een grote bijdrage aan leveren. Praten over gevoelens en deze uiten zal meer rust brengen doordat het piekeren daarmee afneemt.

Naast communicatie kan bijvoorbeeld een rustige wandeling ook helpen. Naast de hulp die u uw kind thuis zelf kan bieden, is het goed om met de school of andere partijen in gesprek te gaan over de huidige situatie. Geef aan dat uw kind last heeft van spanning of stress en dat er een stapje terug gezet moet worden. Waar mogelijk kunnen er zo taken verminderd worden waardoor er meer ruimte ontstaat voor ontspanning. Mochten bovenstaande tips niet voldoende zijn, is het belangrijk om naar de huisarts te gaan of hulp in te schakelen via school of hulpverleningsinstanties die begeleiding bieden voor jeugdigen die te kampen hebben met een burn-out.

Mocht u vragen hebben of meer informatie willen over hoe u uw kind kan helpen, kunt u mij bereiken via de e-mail info@MixedMatters.nl of via Social Media; Facebook.com/MixedMatters en Twitter.com/Mixed_Matters

Ik nodig u daarnaast van harte uit mee te denken over onderwerpen in het kader ‘Cultuur’ en ‘Maatschappij’ die ik maandelijks aankaart. Ik hoop op reacties en ideeën waarmee wij elkaar kunnen inspireren en versterken!

dit artikel is geschreven voor en gepubliceerd in Pariksha Events